Tasarlayan Kadınlar | Maria Beasley

Bu haftaki ilham perimiz, resmedilmemiş bir “seri mucit” olan Maria Beasley (1847-1907). Kendisi, ABD’de 15, Büyük Britanya’da ise 2 patente sahip, buluşuyla Titanik faciasında bile hayat kurtarmış, sıra dışı bir kadın. 34 yaşında terziliği bırakıp tasarlamayı seçen bu kadının hikayesine yakından bakalım.

Maria Kenny, 1847’de ABD’nin güneyinde doğar. Babası değirmencidir, kendisi de okuldan kalan vaktini değirmenlerde geçirir ve değirmenlerin nasıl daha iyi çalışabileceğine dair düşünmeye başlar. Matematik ve resme olan yatkınlığı nedeniyle birçok fikir tasarlar ve bunları çizer. 1865 yılında, Samuel Beasley ile evlenir ve Philadelphia’ya taşınırlar. Orada yaratıcılığını terzi olarak kullanan Maria, 34 yaşına kadar bu işe devam eder.

Hayatı 1876’da Philadelphia’da düzenlenen Dünya Fuarı sayesinde değişir. İlk telefon, dikiş makinesi ve daktilo gibi birçok icattan cesaret ve ilham alan Maria, tasarlamaya başlar. İlk patentini, varil çemberleme makinesiyle 1878 yılında alır. Varil üretiminin hızını arttırmaya yönelik bu tasarımıyla, günde 1500 adet varil üretilebilir. Varil üretim süreciyle ilgili toplamda 8 patent alan Maria, icadını 1884 yılında New Orleans’ta düzenlenen, yine bir dünya fuarı olan The World Cotton Centennial Exhibition’da (Pamuk Fuarı) sergiler. İcadı burada, şeker ve petrol rafinerilerinin ilgisini çeker ve birçok sektörde kullanılmaya başlanır. Sırf bu icadı, O’na yıllık 20000 dolar kazandırır. Bu fuarda ayrıca, denizlerde hayat kurtaracak ve yeni tasarımlara yön verecek olan bir icat daha tanıtır.

Ayak ısıtıcısı, tavalar, buhar jeneratörü ve trenlerin raydan çıkmasını engelleyen tasarımının yanında, kendisini tarihe geçiren ve Titanik ile ilişkilendiren asıl tasarımı ise cankurtaran sal olur. Maria, yanmaz, katlanabilir ve daha güvenli bir sal tasarımıyla yola çıkar ve 1882 yılında, bu tasarımının patentini alır. Bu icada kadar sallar, çizgi filmlerdekine benzeyen, düz tahtaların çivilerle birbirlerine basitçe tutturulmasından oluşuyordu. Maria’nın icadı ise metal bir yüzeyin etrafının korkuluk ve parmaklıklarla çevrilmesinden oluşuyordu. Yangına ve haşarata dayanıklı bu tasarım aynı zamanda da katlanabilir olması sebebiyle hem pratik hem de az yer kaplıyordu. Hem ABD’de hem de Büyük Britanya’daki patent başvurusunun onaylanması, tasarımının Titanik’te kullanılmasına olanak sağladı. Titanik’te, Maria’nın tasarladığı saldan 20 adet bulunuyordu ve kendisi bu icadıyla tam olarak 706 kişinin hayatının kurtarılmasını sağladı.

Cankurtaran sal şeması, patent başvurusu, Maria Beasley 1882-05-16

Denizcilikte çığır açan bu icadına, yıllık 20000 dolarlık gelirine ve uluslararası 15 patentine rağmen Maria, ABD patent ofisinde işsiz bir ev kadını olarak kayıtlara geçer. Çalışmalarına izin verilen kadınların günde en fazla 3 dolar kazanabildiği bir dönemde, birçok icada imza atan bu kadın, umuyorum ki 1904’te vefat ettiğinde, tasarımlarının geleceğe yön verecek potansiyeli olduğunun farkında olarak bu dünyaya veda etmiştir.