Tasarlayan Kadınlar | Mary Dixon Kies

Bu haftaki ilham perimiz, Amerika’da patent başvurusu kabul gören ilk kadın olarak tarihe geçen, Mary Dixon Kies (1752-1837).

1752 yılında South Killingly, Connecticut’ta doğan Mary Dixon’ın hayatı hakkında detaylı bilgi bulunmasa da kendi bulduğu şapka üretim yöntemi, O’nun tarihten silinmesine izin vermez.

1815 yılındaki şapkalardan bir örnek, MFA Boston

Mary’nin icadını anlayabilmek için 1800’lerin Amerika’sına ve dönemin şapkalarının önemine bir göz atalım. Bu dönemde hasır şapkalar kadın giyiminin önemli bir parçasını oluşturuyordu. Avrupa’dan Amerika’ya ithal edilen bu şapkalar aynı zamanda tüm gün güneşin altında, tarlada çalışanlar için önemli bir korunma ekipmanıydı. Bu tarihlerde Fransa’da başa geçen Napolyon, komşularıyla savaşmaya başlar. Bu savaşların dışında kalmak isteyen Amerika, hasır şapkalar da dahil olmak üzere Avrupa’dan ürün ithalatını hemen durdurur. Bu da Amerika’da birçok alanda üretim yapılması gerekliliğini ortaya çıkarır. Tam da bu dönemde yönetime geçen, “Anayasanın Babası” olarak da bilinen James Madison toplumu üretmeye teşvik eder. 1790’daki yasa değişikliği ise kadın veya erkek cinsiyet gözetilmeksizin patent başvurusuna imkân verir. Betsy Metcalf adında başka bir kadın mucid de şapka üretimi alanında düşünür ve kendi metodunu üretir, fakat bunu tescilletme ihtiyacını hissetmez.

Öte yandan Mary’nin, 15 Mayıs 1809 yılında tescillenen icadı, hasır şapka üretimini kolaylaştırmakla kalmaz, aynı zamanda da ucuza imal edilmesini sağlar. Mary’nin buluşuna kadar hasır şapkalar hasır ipliklerin örülmesiyle üretiliyordu. Mary’nin örme işlemi ipek iplikler kullanır ve bu nedenle hasır örgüler daha dayanıklı hale gelirler. Bu yöntem üretimi hızlandırır ve ürünün kalitesini arttırır. 1810 yılında, sadece Massachusetts eyaletinde $500.000 değerinde şapka üretilir. O kadar ki, New England bölgesinin ekonomisi şapka üretimi sayesinde savaş dönemine rağmen canlanır. Buluşundan ekonomik anlamda bir çıkarı olmayan Mary, 1813 yılında ölen eşinin ardından oğluyla yaşamak üzere Brooklyn, New York’a taşınır. Şapka endüstrisine günümüz parasıyla 4.7 milyon dolarlık katkı sağlayan Mary, ne yazık ki 1837 yılında yokluk içinde ölür. ABD başkanı Madison’ın eşinin bile övdüğü Mary Dixon Kies’in adı, 2006 yılında National Inventors Hall of Fame tarafından buluşu nedeniyle onurlandırılır.